Κύθηρα

Στο ιδιαίτερο μωσαϊκό της γης των Κυθήρων, οι συνεχείς αντιθέσεις κυριαρχούν και οι αμέτρητες ρεματιές χαράσσουν το τοπίο. Σε μια από αυτές, στο ‘ποτάμι με τους μύλους’, είναι κρυμμένος ο πολιτισμός της πέτρας και του νερού. Ερείπια νερόμυλων υπάρχουν σε πολλά μέρη του νησιού, πουθενά όμως δεν είναι τόσοι πολλοί όπως στο Μυλοπόταμο, όπου έδωσαν το όνομά τους σε ολόκληρη την περιοχή. Η περιοχή αποτελείται από 6 οικισμούς και πολλούς θησαυρούς πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς όπως η απόμακρη γαλαζοπράσινη ακτή του Καλαμιού, ο βυζαντινός ναός του Αγίου Πέτρου στους Αραίους, τα κεδροδάση της απόκρυμνης δυτικής ακτογραμμής και το μοναστήρι της Παναγίας της Ορφανής που είναι κρεμασμένο σε μια σπηλιά στην ορθοπλαγιά του φαραγγιού. Η κοιλάδα των νερόμυλων είναι το επίκεντρο της πεζοπορικής αυτής διαδρομής, όπου μπορείς να περιπλανηθείς σε ένα υπαίθριο μουσείο τοπικού προβιομηχανικού πολιτισμού. Τα πλατάνια σμίγουν με τα συμπλέγματα των μύλων, και τα μυλαύλακα περιπλέκονται με τους 4 καταρράκτες, βάζοντας σε αρμονία τις ψηφίδες ενός οικοσυστήματος, το οποίο συνδημιούργησε ο άνθρωπος.

Το μονοπάτι

Το μονοπάτι αυτό, πότε ελίσσεται στα χαραγμένα μυλαύλακα, πότε στα λιθόκτιστα καλντερίμια, αποκαλύπτοντας βήμα-βήμα τον καλά κρυμμένο κόσμο της ρεματιάς. Τα πελώρια πλατάνια, τα πέτρινα γεφύρια, τα αμέτρητα σφενδάμια, οι καταρράκτες και οι βάθρες, συνθέτουν ένα τοπίο που λίγο θυμίζει νησί. Το μονοπάτι ξεκινάει από το κέντρο της περιοχής, την πλατεία του Αγίου Σώστη και κατηφορίζει στη μαγική ρεματιά με τους νερόμυλους. Με τους υδάτινους ήχους να ξεκουράζουν το μυαλό, η διαδρομή αφηγείται την παραδοσιακή χρήση του νερού. Πως δηλαδή οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν με βέλτιστο τρόπο το λιγοστό νερό του ρέματος, λειτουργώντας 23 νερόμυλους που άλεθαν σιτάρι, κριθάρι και άλλα σιτηρά.

Τα παλιά χρόνια αυτή ήταν η καρδιά του νησιού, αφού κάτοικοι από άλλα μέρη των Κυθήρων έρχονταν εδώ για να κάνουν αλεύρι. Οι μύλοι αυτοί, λόγω της οριζόντιας φτερωτής, θεωρούνται ανατολικού ή ελληνικού τύπου. Η διαδρομή είναι κυκλική, μήκους 4,8 χιλιομέτρων, διάρκειας δυόμιση ωρών και βαθμού δυσκολίας 2/5. Η ρεματιά με τους νερόμυλους αποτελεί το πρώτο σκέλος της διαδρομής, η οποία συνεχίζει προς την Κάτω Χώρα με την ενετική καστροπολιτεία και τους βυζαντινούς ναούς. Η διαδρομή είναι πλήρως σηματοδοτημένη, συντηρημένη, βραβευμένη με την πιστοποίηση Green Flag Trails και αδελφοποιημένη με ένα από τα σημαντικότερα μονοπάτια του κόσμου: το Bruce Trail του Καναδά.